Over de ‘Poder General’ en levenstestamenten in Spanje

Een levenstestament is (in de kern) een volmacht, maar niet elke volmacht is een levenstestament. Een ‘testamento vital’ is geen levenstestament, maar een medische wilsbeschikking. Een medische wilsbeschikking kan een (medische) volmacht bevatten. Volgt u het nog? Tijd voor wat duidelijkheid over het onderwerp volmacht. Dit artikel gaat over de rol die de volmacht speelt in het kader van een levenstestament.

Inleiding: wat is een levenstestament?

In tegenstelling tot een (overlijdens)testament, heeft een levenstestament niets te maken met overlijden. Een levenstestament is een document waarmee je iemand anders de bevoegdheid geeft om jouw belangen te behartigen als je dat zelf niet meer kunt, bijvoorbeeld omdat je te oud bent om dat nog te kunnen, of te ziek, dement etc. Met een volmacht kan dat ook, maar je hebt geen ‘controle’ over hetgeen de gevolmachtigde in jouw naam doet. Een volmacht is volledig gebaseerd op vertrouwen. Dat is minder erg als je zelf nog in staat bent om te beoordelen of die persoon wel alles doet zoals jij het wilt. Je kunt dan immers zélf nog ingrijpen als dat blijkt niet zo te zijn. Je kunt dan je volmacht intrekken en juridische maatregelen treffen als blijkt dat de gevolmachtigde schade heeft toegebracht aan jouw belangen. Maar dit alles kun je niet als je te oud bent, te ziek of dement. Zal de gevolmachtigde de verleiding kunnen weerstaan om die volmacht te gebruiken in zijn eigen belang in plaats van in jouw belang? Voorkomen is beter dan genezen!

Een levenstestament is een document waarin je een volmacht opneemt, maar ook nog wat anders. Er wordt tevens een contract in opgenomen. Een contract tussen jou en jouw gevolmachtigde. De gevolmachtigde moet zich aan dit contract houden. Een essentieel onderdeel van een levenstestament is daarom de controle van de gevolmachtigde. Het levenstestament regelt wie die controle uitvoert als je dat zelf niet meer kunt. Je wijst dan in het levenstestament een controleur aan: ‘de toezichthouder’. Vervolgens beschrijf je in het contract wat je verlangt van degene die je als gevolmachtigde aanwijst. Met andere woorden: hij heeft niet alleen de bevoegdheid om namens jou te handelen (op grond van de volmacht), maar óók de plicht om (op een bepaalde manier) te handelen (op grond van het contract). Wat je verlangt van je gevolmachtigde kun je meer of minder gedetailleerd opschrijven/omschrijven in het contract.

De rol van de volmacht in het levenstestament

De volmacht in een levenstestament is een financiële volmacht, zodat de gevolmachtigde handelingen van financiële aard kan verrichten. Denk bijvoorbeeld aan het opnemen of overboeken van geld, belastingaangifte of de verkoop van je huis. Deze financiële volmacht is algemeen: alle denkbare handelingen van financiële aard kunnen namens jou worden verricht. In het Spaans spreken we dan dus van een ‘poder general’.

Als je gevolmachtigde het levenstestament moet kunnen gebruiken in Spanje zal het ook een ‘poder general’ moeten bevatten. Met andere woorden: een algemene volmacht die wordt geaccepteerd in Spanje. Hij moet niet alleen in het Spaans zijn opgesteld, maar ook moeten luiden zoals Spanjaarden van een poder general gewend zijn (jargon; specifieke bepalingen).

Welke eisen gelden voor een poder general (dus ook in het kader van een levenstestament)?

1. Alle specifieke bevoegdheden moeten afzonderlijk in de akte zijn opgenomen. Met andere woorden: alle denkbare handelingen die de gevolmachtigde namens jou moet kunnen verrichten, moeten uitdrukkelijk worden genoemd. Handelingen die zijn vergeten kunnen door de gevolmachtigde niet worden verricht;
2. De poder general dient in een notariële akte zijn opgenomen. Dat kan ook een Nederlandse notariële akte zijn, mits deze in het Spaans luidt;
3. De (Spaanse of Nederlandse) notaris die de poder general passeert moet jouw paspoort- of ID-kaartgegevens in de volmacht vermelden en niet die van jouw rijbewijs. Een rijbewijs wordt in Spanje meestal niet gezien als een geldig legitimatiebewijs.
4. Als de gevolmachtigde beschikt over een NIE-nummer verdient het de voorkeur dit nummer in de poder general op te nemen. Dit nummer werkt perfect in Spanje voor identificatie. Dit in tegenstelling tot een Nederlands paspoortnummer, omdat dit nummer verandert bij een nieuw paspoort. De gevolmachtigde zal in dat geval zijn oude paspoort altijd moeten bewaren.
5. Als jouw gevolmachtigde ook namens jouw Nederlandse vennootschap moet kunnen handelen, dient deze vennootschap zo volledig mogelijk in de poder te worden omschreven, en de belangrijkste gegevens uit de statuten te bevatten. Dat wil zeggen: wie zijn de bestuurders, waar ligt de statutaire zetel, het vestigingsadres, het Nederlandse KvK-nummer etc.
6. De gevolmachtigde moet zoveel mogelijk onvoorwaardelijk bevoegd zijn. Advies: neem de Spaanse volmacht op in een afzonderlijke akte en niet in het levenstestament. Het levenstestament blijft thuis bij handelingen in Spanje. Wel moet in beide akten naar elkaar worden verwezen zodat het contract dat in het levenstestament is opgenomen ook geldt voor de handelingen die de gevolmachtigde met de Spaanse volmacht verricht.
7. Een poder general van een Nederlandse notaris dient te worden voorzien van een apostille. Dat is een verklaring van de Nederlandse rechtbank dat die Nederlandse notaris als zodanig in Nederland bekend en bevoegd is.
8. De volmacht moet vermelden dat deze ook geldt als de volmachtgever wilsonbekwaam is (geworden)
9. De notaris moet in de volmacht verklaren dat jij wilsbekwaam bent.

De medische volmacht komt een andere keer aan de orde.

12 juni 2019

R.L. (Renato) Zanardi, notaris in Nederland en estate planner in Spanje

Verzorgd door Hak & Rein Vos juridisch adviseurs en notarissen: notarissen in Nederland én erfrechtadviseurs gevestigd in Albir (Costa Blanca) en Marbella (Costa del Sol). Zie voor eerdere columns onze website www.erfrechtinspanje.nl en zie onze advertentie elders in dit blad.