Nalatenschappen van Nederlanders met bezit in Spanje (14) – Het Spanje testament (VI)
- On 11 april 2015
Publicatiedatum 25 september 2014.
Vorige week heb ik in de eerste column na de zomerstop de draad opgepakt door nader in te gaan op het vruchtgebruiklegaat ten behoeve van de langstlevende echtgenoot. Zie www.erfrechtinspanje (onder ‘basisartikelen’) voor bedoelde column en alle overige columns. Deze week ga ik nader in op een andere populaire erfbelastingbesparende testamentaire bepaling: de tweetrapsmaking.
‘Tros Radar’
Het tweetrapstestament heeft in Nederland een enorme vlucht genomen na een uitzending van het bekende televisieprogramma ‘Tros Radar’. Aanleiding: ondanks dat de echtgenoot in Nederland een zeer royale erfbelastingvrijstelling heeft van meer dan 600.000 euro, zorgt het ‘gewone langstlevende testament’ ervoor dat hij toch vaak erfbelasting moet betalen. Oorzaak: hij moet op grond van het testament de erfbelasting voorschieten die verschuldigd is over de erfdelen van de kinderen. De erfdelen van de kinderen zijn namelijk slechts voor een zeer beperkt deel vrijgesteld van erfbelasting (slechts voor 20.000 euro). Dat deze erfdelen voor de kinderen pas opeisbaar zijn als ook hun langstlevende ouder is overleden, doet er niet toe. Dit kan dus vervelend zijn als het vermogen van de ouders ‘in de stenen’ zit en niet op de bank staat.
Doelstelling en werking van het tweetrapstestament in de ‘eerste ronde’.
De belangrijkste doelstelling van het tweetrapstestament is het optimaal benutten van de zojuist genoemde langstlevende-vrijstelling. Hij wordt daartoe in eerste instantie tot enig erfgenaam benoemd. Kinderen krijgen dan geen kindsdeel en de gehele nalatenschap valt meestal binnen de vrijstelling van de echtgenoot. Alleen als de echtgenoot in Spanje ook een royale erfbelastingvrijstelling heeft kan het tweetrapstestament ook in Spanje de beoogde werking hebben. Zo niet, en dat is met name het geval bij de echtparen die een vakantiewoning hebben in Spanje (geen fiscaal resident zijn in Spanje), dan kan het tweetrapstestament zelfs averechts uitwerken. De echtgenoot heeft dan geen noemenswaardige vrijstelling, en ook nagenoeg geen alternatieve afwikkelingsmogelijkheden. De erfbelasting is dan mogelijk hoger dan in het geval van een ‘gewoon langstlevende testament’. Check uw testament!
Werking van het tweetrapstestament in de ‘tweede ronde’.
Voor fiscale residenten in Spaanse regio’s die een forse langstlevendevrijstelling kennen kan het tweetrapstestament in de ‘eerste ronde’ dus wél gunstig zijn, en dan ook in de ‘tweede ronde’. Reden: ondanks dat de echtgenoot in de ‘eerste ronde’ enig erfgenaam is, zorgt het tweetrapstestament er voor dat hij in de ‘tweede ronde’ niet méér vermogen aan de kinderen nalaat. Het vermogen van de eerstoverleden echtgenoot (of hetgeen hiervan over is) vererft na het overlijden van de langstlevende echtgenoot namelijk alsnog rechtstreeks aan de kinderen. Dat is de zogeten ‘tweede trap’. Gevolg: de kinderen erven het totale vermogen van hun ouders uiteindelijk in twee min of meer gelijke delen; de ene helft van hun vader, de ander van hun moeder. Door deze gespreide vererving over ‘twee ronden’ wordt Spaanse erfbelasting bespaard, omdat het progressieve tarief wordt ‘getemperd’. Bovendien kunnen de kinderen zowel in de nalatenschap van hun vader als in de nalatenschap van hun moeder hun Spaanse erfbelastingvrijstelling benutten, in plaats van éénmalig bij het overlijden van de langstlevende ouder.
Inflexibel
Nadeel van een zuiver tweetrapstestament: er wordt op één paard gewed. Als de forse langstlevende-vrijstelling verandert of verdwijnt zijn er geen alternatieven. Zo is in de regio Murciade de langstlevende-vrijstelling (99% vrijstelling!) medio vorig jaar in één klap afgeschaft. Ook kunnen de grote veranderingen die per 1 januari as. worden verwacht (voor heel Spanje!) een voor het tweetrapstestament ongunstige wending veroorzaken.
Flexibele testamenten
Belastingrecht is erg veranderlijk, vooral in Spanje. Op één paard wedden is zeer onverstandig en gevaarlijk voor de financiële positie van de achterblijvende echtgenoot. In Nederland zijn we daarom gewend testamenten te maken met verschillende opties. In Spanje is de noodzaak daartoe zelfs groter. Een tweetrapsmaking is slechts één van de methoden die in een goed flexibel Spanje-testament zou kunnen worden opgenomen.
mr. R.L. (Renato) Zanardi, Nederlandse notaris en Estate Planner in Spanje
0 Comments