Levenstestament (4) – Aandachtspunten voor volmacht

Publicatiedatum 22 januari 2014.

Vanwege de actualiteiten omtrent de Spaanse erfbelasting (wetswijziging per 28 november 2014), heb ik de vorige jaar gestarte serie columns over het levenstestament even onderbroken met een algemene column over de nieuwe erfbelastingsituatie (zie www.erfrechtinspanje.nl). We pakken nu snel de draad weer snel op en besteden dit keer wat extra aandacht aan een aantal belangrijke aspecten van de volmacht(en) die in een levenstestament kunnen worden opgenomen. Als u nog even wilt nalezen wat een levenstestament in hoofdlijnen inhoudt verwijs ik u eveneens naar www.erfrechtinspanje.nl voor de delen 1, 2 en 3 van deze serie. Dan bent u weer helemaal bij.

Inleiding

In het levenstestament kan iemand persoonlijke en zakelijke wensen vastleggen voor situaties waarin hij zijn eigen belangen niet meer kan behartigen. Naast medische behandelverklaringen, wensen voor bewindvoering en aanwijzingen voor de rechter in die situatie, kan en zal een goed levenstestament vaak één of meerdere volmachten moeten bevatten. Ook kan het levenstestament verwijzen naar andere volmachten die niet in het levenstestament zijn opgenomen. Dat kan bijvoorbeeld zijn: een wilsverklaring die is opgesteld en neergelegd bij een (huis)arts, een specifiek in het kader van de uitoefening van de onderneming opgestelde volmacht die is ingeschreven bij de kamer van koophandel, of een specifieke Spaanstalige volmacht met het oog op het Spaanse bezit (met verwijzing naar het protocol van de notaris waar deze volmacht wordt bewaard).

Notariele volmacht versus onderhandse volmacht/volmacht ten behoeve van bezit in Spanje

Volgens het Nederlands recht is een volmacht in beginsel vormvrij. De volmacht hoeft niet perse in een notariele akte te worden vastgelegd. Bewijsrechtelijk is een notariele akte wel veel sterker. Aangezien het bij een levenstestament om zwaarwegende belangen gaat wordt in Nederland geadviseerd een levenstestament altijd in een notariële akte vast te leggen. Voor de werking van het levenstestament in Spanje geldt echter nog een extra argument: volmachten hebben in Spanje slechts werking als ze notarieel zijn vastgelegd.

Algemene volmacht in Spanje en Nederland

Vaak genoeg zal er reden zijn om in het levenstestament een zogenaamde ‘algemene volmacht’ te laten opnemen, bijvoorbeeld aan een echtgenoot zodat deze alle belangrijke rechtshandelingen kan verrichten als de andere echtgenoot dit – door ziekte of een ongeval – niet meer kan. Denk aan de verkoop van de Spaanse woning. In Nederland kan worden verwezen naar de Nederlandse wet waarin de algemene volmacht is geregeld, en hoeven niet alle mogelijke rechtshandelingen limitatief te worden opgesomd. In Spanje dient dit laatste wél min of meer te gebeuren. Hierdoor kan het gebeuren dat een in Nederland opgestelde algemene volmacht (in een Nederlands levenstestament) geen volledige werking heeft. Hier moet derhalve rekening mee worden gehouden als het levenstestament ook in Spanje moet kunnen werken.

Gehuwden en algemene volmacht

Volgens het Nederlands huwelijksvermogensrecht dienen sommige rechtshandelingen altijd met medewerking of toestemming van beide echtgenoten te worden verricht, ook als het object van de rechtshandeling eigendom is van de handelende echtgenoot (bijv. de echtelijke woning die op naam staat van één echtgenoot). U raadt het al! Ook in dat geval is een volmacht handig voor het geval die andere echtgenoot niet in staat is om mee te werken of toestemming te verlenen. Let op! Als de volmacht wordt verleend aan een derde heeft dit slechts zin als de gevolmachtigde in die gevallen ook kan handelen namens beide echtgenoten!

Banken en volmachten

Het is mogelijk dat banken bij hun transacties volmachten niet accepteren. Dit zal te vinden zijn in de algemene voorwaarden van de bank. Hierin kan bijvoorbeeld zijn opgenomen dat een volmacht die betrekking heeft op een bankrekening alleen door de bank zelf opgesteld kan worden. Het is dus zaak dat dit van te voren wordt onderzocht om daar met het opstellen van het levenstestament goed op te kunnen inspelen.

> zie hier voor een overzicht van alle artikelen over het levenstestament

mr. R.L. Zanardi, Nederlandse notaris en estate planner in Spanje