Levenstestament (2) – De volmacht

Publicatiedatum 12 november 2014.

In mijn vorige column (‘Hallo’ 20 november 2014) heb ik voor het eerst geschreven over het levenstestament. Deze column kunt u nalezen op onze website (www.erfrechtinspanje.nl). In de volgende columns ga ik nader in op het levenstestament. In deze column zal ik het hebben over over de volmacht die deel kan uitmaken van een levenstestament. In een levenstestament kan worden vastgelegd wie de volmacht krijgt als iemand niet in de gelegenheid of in staat is om zijn eigen wil te bepalen? Maar ook kan worden vastgelegd hoe de gevolmachtigde de volmacht moet gebruiken en hoe kan worden voorkomen dat er dingen gebeuren die de ‘levenstestateur’ niet wil.

De realiteit

Eerst wat angstaanjagende getallen. Er zijn in Nederland momenteel ongeveer 250.000 patiënten die aan dementie lijden. De kans op dementie is 20% voor mensen van 65 jaar of ouder en zelfs 30% voor mensen boven de 80. En dan zijn er ook nog 140.000 personen per jaar die te maken krijgen met een hersendefect: een herseninfarct, een hersenbloeding, een tumor, een delier na een operatie of een ingrijpende situatie. Die laatste gevallen kunnen tot een tijdelijke of permanente wilsonbekwaamheid leiden.

Anticiperen

In veel landen kan met een levenstestament goed worden geanticipeerd om die situatie(s). Waar in een ‘gewoon’ testament wordt geregeld wat er moet gebeuren ná het overlijden, regelt het levenstestament zaken die zich bij leven voordoen in het geval iemand niet meer (goed) beseft wat hij doet of zou moeten doen.

Volmacht en of opdracht

De volmacht die deel uit maakt van het levenstestament kan ook elementen van een opdracht bevatten: een dwingende instructie aan de gevolmachtigde hoe bepaalde dingen op een door de levenstestateur gewenste wijze moeten worden gedaan. Voorbeeld: Moet het huis verkocht als de levenstestateur toch niet meer terugkomt, en wat moet er met de inboedel gebeuren. Of moet de gevolmachtigde aan estate planning doen, en mag hij in dat kader bijvoorbeeld de huwelijksvoorwaarden wijzigen. Zo vormt een levenstestament een goed alternatief voor een procedure waarbij het vermogen door de rechter onder bewind van een bewindvoerder wordt gesteld. In een land als Spanje is dat een ingewikkelde en tijdrovende procedure.

Wat kan zoal worden geregeld in de volmacht die is opgenomen in het levenstestament?

• Wanneer gaat de volmacht in? Pas als een arts vindt dat de volmachtgever handelingsonbekwaam is of al meteen?
• Banktransacties: wat mag de gevolmachtigde allemaal? Betalingen doen, gelimiteerd of ongelimiteerd? Beleggingen wijzigen? Geld uitlenen? Kredieten opnemen?
• Schenkingen doen? Aan wie of wat wel of juist niet? Ook aan de voetbalclub of de Hartstichting? Aan de kinderen ieder evenveel of juist niet? Welke bepalingen zijn op die schenkingen van toepassing?
• Mag het huis worden verkocht als de volmachtgever toch niet meer terugkomt en wat moet er dan met de inboedel gebeuren? Moet de auto worden verkocht?
• Aan wie wordt de volmacht gegeven? En wie als reserve en wanneer? En als er aan meerdere personen een volmacht wordt gegeven: aan ieder van hen om alles te doen of moeten bepaalde handelingen door twee personen geschieden? Geldt dat ook voor de partner?
• De volmachtgever mag zelf ook altijd blijven handelen. Maar wat als hij zelf ‘rare dingen’ gaat doen (bij voorbeeld € 500 fooi geven aan de glazenwasser). Dan kan het alsnog instellen van een bewind nuttig zijn. Wie wilt u als bewindvoerder, mentor of curator?
• Aan wie moet de gevolmachtigde rekening en verantwoording afleggen als de volmachtgever die zelf niet meer kan afnemen? Moet een gevolmachtigde ook voor sommige handelingen overleggen met anderen of zelfs hun toestemming hebben?
• Hoe kan een gevolmachtigde bij de codes komen voor bank, internetdiensten, sociale media?
• Wanneer eindigt de volmacht?

Volgende week deel 3: een praktijkvoorbeeld

> zie voor een artikelenserie met meer praktijkvoorbeelden m.b.t. het levenstestament

> zie hier voor een overzicht van alle artikelen over het levenstestament