Levenstestament (1) – Goed voorbereid op onverwachte situaties

Publicatiedatum 20 november 2014.

Wie regelt uw zaken als u niet in de gelegenheid of in staat bent om uw eigen wil te bepalen? Bijvoorbeeld door een geestelijke of lichamelijke ziekte of door andere onverwachte omstandigheden. Voor die gevallen kunt u een persoon die u vertrouwt de bevoegdheid geven uw zaken te regelen. U kunt dit vastleggen in een zogenaamd levenstestament. Een levenstestament is niet alleen interessant voor oudere mensen. Ook voor jongere mensen en ondernemers is een levenstestament belangrijk. In dit eerste deel over levenstestamenten bespreek ik in hoofdlijnen de mogelijkheden.

In een levenstestament kunnen de wensen en regelingen met betrekking tot verschillende persoonlijke en zakelijke belangen juridisch juist worden vastgelegd. Er kan in het levenstestament worden aangegeven wanneer de regelingen in werking treden, bijvoorbeeld als u langdurig niet meer in staat bent uw belangen te behartigen.

Administratieve zaken

Er kan iemand worden gemachtigd om de administratie te regelen. Hierbij kan gedacht worden aan het betalen van rekeningen, het kopen en verkopen van bezittingen en het doen van belastingaangiften. Ook kan iemand worden gemachtigd om giften die in de jaren ervoor jaarlijks werden gedaan – bijvoorbeeld aan de kinderen, ter besparing van erfbelasting in de toekomst – ook in de toekomst te kunnen voortzetten Daarbij kan worden vastgelegd wanneer en aan wie die giften precies moeten worden gedaan en voor welke bedragen.

Persoonlijke belangen

Ook kan in het levenstestament iemand worden aangewezen die de persoonlijke levensbelangen van de ‘levenstestateur’ behartigt. Hij kan daarmee bijvoorbeeld de beslissing nemen tot opname in een verpleegtehuis, vervolgens tot verkoop van de woning, en er tevens voor zorgen dat de aanwezige huisdieren een nieuw onderdak krijgen.

Medische wensen

Het is mogelijk dat de levenstestateur specifieke wensen heeft met betrekking tot medische behandelingen. Bijvoorbeeld dat artsen er alles aan moeten doen om hem in leven te houden als hij erg ziek is, of juist dat bepaalde behandelingen niet meer worden uitgevoerd bij ernstige ziekte of dementie. Als hij zelf niet meer in staat is om zijn wil te uiten en overleg met de arts te plegen, is het belangrijk dat iemand anders dit kan doen. Hiervoor kan in een levenstestament een gevolmachtigde worden benoemd.

Zakelijke belangen: voor ondernemers

Als iemand een onderneming heeft of aandeelhouder/bestuurder is in een rechtspersoon, moet er een oplossing worden gevonden voor het geval hij tijdelijk of langere tijd niet betrokken kan zijn bij de onderneming of die rechtspersoon. In het levenstestament kan iemand worden benoemd die in deze situatie als gemachtigde kan optreden.

Voor jongere mensen

Een levenstestament is ook heel geschikt voor jongere mensen. Ook op jongere leeftijd kan men met een ernstig verkeersongeluk of ziekte worden geconfronteerd. Een partner kan dan niet in alle gevallen alles alleen regelen. Met een levenstestament kan ervoor worden gezorgd dat de partner dit wel kan.

Vertrouwen

Het is belangrijk dat van tevoren goed wordt nagedacht over wie er wordt aangewezen om de wensen uit het levenstestament uit te voeren. Deze persoon moet de wil van de levenstestateur namelijk respecteren en daarbij niet in tweestrijd met zichzelf komen. Er kunnen ook meerdere personen worden aangewezen. Als er één persoon wordt aangewezen kan het aan te bevelen zijn een ander persoon aan te wijzen als toezichthouder. Deze kan dan controleren of het levenstestament goed wordt uitgevoerd en er geen sprake is van belangenverstrengeling.

Het levenstestament kan altijd in een later stadium worden gewijzigd. De levenstestateur moet op dat moment uiteraard wel nog in staat zijn om zijn wil te bepalen.

In de volgende artikelen (11 en 18 december as.) zal ik dieper ingaan op meer specifieke onderdelen van het levenstestament en het verschil tussen (de werking in) Nederland en Spanje.

> zie hier voor een overzicht van alle artikelen in deze serie over het levenstestament

>zie voor artikelen met praktijkcases over het levenstestament in Spanje

mr. R.L. Zanardi, partner HRV en estate planner in Spanje