Nalatenschap in Spanje (2) Het fiscale gedeelte

In het vorige artikel werden de juridische problemen voor Nederlanders in Spanje bij het afwikkelen van een nalatenschap beschreven. Daar werd uitgelegd dat de afwikkeling van een nalatenschap meestal geen simpele aangelegenheid is. Naast de juridische aspecten, hebben we ook te maken met de economische aspecten. Wat komt er allemaal kijken bij het betalen van de belastingen over een nalatenschap? Welke problemen kunnen zich voordoen? In dit korte artikel proberen wij de lezer een algemene indruk te geven.

Waar moet belasting betaald worden?

Als er eenmaal bekend is wie de erfgenamen zijn, dan moeten deze belasting aangeven en in veel gevallen moet er ook belasting betaald worden. De eerste vraag die dan beantwoord moet worden is: waar? Dit is gelijk ook de moeilijkste. Afhankelijk van de plaats waar belasting betaald moet worden, kan er gebruik gemaakt worden van kortingen op de te betalen belastingen. In de regel moet er door de erfgenamen zowel in Spanje als in Nederland opgave van successierechten gedaan worden. Als de erfgenamen resident in Nederland zijn, dan moet er in Nederland over de volledige nalatenschap belasting betaald worden en in Spanje over de hier aanwezige goederen. Het eventueel dubbel betaalde kan dan in Nederland gecompenseerd worden. Als de erfgenamen resident in Spanje zijn, dan moet in Spanje over het wereldvermogen belasting betaald worden. (Bij residentie in Spanje wordt verwezen naar het belastingstelsel van de Comunidad Autónoma waar de overledene resident was.) Ook hier kan het dubbel betaalde in mindering gebracht worden. Ook is het mogelijk dat beide landen de erfgenaam als resident kunnen beschouwen; dan hebben we een uiterst ingewikkelde situatie. In deze situatie moet bestudeerd worden hoe de erfgenamen hier hun voordeel uit kunen halen. Wanneer wordt er minder belasting betaald, als de overledene resident in Spanje was of in Nederland, en welke bewijzen hebben we nodig om dit aan te tonen? Hierbij moet rekening gehouden worden dat voor wat betreft de te betalen belastingen datgene wat in Spanje goed uitvalt vaak funest kan zijn voor de afwikkeling in Nederland en andersom.

Belastingaangifte

De truc is natuurlijk om alles zodanig aan beide belastingdiensten te presenteren dat er in totaal zo min mogelijk belasting betaald hoeft te worden. Het gaat niet alleen om de feiten, maar ook hoe daarmee omgegaan wordt. Een voorbeeld: als een echtpaar een woning in Nederland en een woning in Spanje heeft, dan kan het belastingtechnisch veel voordeliger zijn om de langstlevende als gevolg van de ontbinding van de huwelijksgemeenschap één van de woningen toe te delen, in plaats van twee halve woningen, om maar eens wat te noemen. Vaak verkeren de erfgenamen in de veronderstelling dat als een nalatenschap open valt, er niets meer aan de situatie omtrent de verdeling gedaan kan worden; alles ligt al vast volgens het testament of volgens de wet. Op het moment dat de nalatenschap afgewikkeld moet worden, zijn er echter nog verschillende mogelijkheden om belasting te besparen. Veel zal afhangen van het gegeven of de overledene en/of de erfgenamen resident in Spanje waren. Op basis van deze gegevens kunnen hogere persoonlijke kortingen verkregen worden en kan vaak de waarde van de gezinswoning voor wat betreft de belastingbetaling buiten de verdeling gehouden worden. In de gevallen dat de erfgenamen in de zwaar belaste belastinggroepen vallen, zoals stiefkinderen of samen-wonenden, is het van belang te kijken op welke manier er nog een achterdeur gevonden kan worden om de zware klappen te ontwijken. Soms kan dit niet meer, maar vaak ook wel.

Wat komt er nog meer bij kijken?

De centrale vraag die Nederlanders tegenkomen bij het afwikkelen van een nalatenschap in Spanje is: hoe zorgt men er voor dat de Nederlandse notaris in zijn verklaring van erfrecht de situatie zodanig uitlegt dat deze goed door de Spaanse notaris te interpreteren is, en op een zodanige wijze dat zo veel mogelijk van alle belastingvoordelen in Nederland en in Spanje gebruik gemaakt kan worden? Een goede coordinatie tussen Spaanse en Nederlandse notaris en fiscaal adviseur is fundamenteel. De grote vergissing die men vaak maakt, is dat de akte van verdeling van de nalatenschap getekend wordt, voordat men weet hoeveel belasting er in Spanje en in Nederland betaald moet worden. Als de akte eenmaal getekend is, dan is er geen weg meer terug.

Conclusie

Een “simpele nalatenschap” bestaat wel, maar doet zich in de praktijk vrij weinig voor. Het afwikkelen van een nalatenschap kan sterk vereenvoudigd worden door een goede samenwerking tussen de Nederlandse en Spaanse notaris en de fiscaal adviseur. Een deskundige begeleiding kan u gemakkelijk duizenden euros aan belasting schelen!

Advies

Vóórdat de erfgenamen de akte van verdeling in Spanje tekenen, moeten zij hun adviseur vragen om een overzicht van de te betalen successie-rechten. Heeft u twijfels ? Vraag dan een overzicht aan meerdere adviseurs!